De verwonderaars is een ode aan de natuurliefhebber

Rotterdammer Rik van der Linden besloot in 2020 uitsluitend films te maken waarin de relatie tussen
mens en natuur centraal staat. De Verwonderaars is zijn eerste natuurdocumentaire voor het witte
doek en de openingsfilm van de jubileumeditie van Wildlife Filmfestival Rotterdam.

Wat voor mensen zijn het eigenlijk, ‘verwonderaars’?
“Verwonderaars zijn mensen die hun blik naar buiten richten. Als ze in de natuur zijn laten ze hun
telefoon met rust, dragen ze geen koptelefoon en zetten ze hun zintuigen open om de buitenruimte op
zich af te laten komen. Ze vragen zich voortdurend af: wat zie ik nou eigenlijk? Maar het is beslist geen
homogene groep. Je hebt verwonderaars die lijstjes afvinken en zo veel mogelijk diersoorten willen zien
in een bepaald gebied. En je hebt de generalisten: mensen die geïnteresseerd zijn in alles wat de natuur
biedt en overal bij stil staan. Letterlijk. Maar er zijn ook verwonderaars die nooit genoeg krijgen van de
natuur om hun huis, waarop ze steeds verder inzoomen. Verwonderaars zien zichzelf als onderdeel van
een geheel, waar alle planten en dieren een plek moeten vinden in een door mensen gecreëerde
wereld.”

Hoe kwam je ertoe om deze film te maken?
“Toen ik van de stad naar de rand van de polder verhuisde, had Natuurmonumenten net een klein
natuurgebied toegewezen waar ik vanuit huis op uit kijk. Vanuit daar trok ik de natuur in en bekeek ik de
vogels in de Polder Schieveen, de Zuidpolder en de Ackerdijkse Plassen. Door de vogels leerde ik het
landschap lezen. Ik wilde steeds meer weten over wat ik zag en kwam zo in aanraking met het online
natuurplatform waarneming.nl . Daar verdwaalde ik in de profielen van mensen die er hun
natuurwaarnemingen noteren en kwam er bijzondere dingen tegen. Zoals mensen die alleen
waarnemingen van één soort doorgeven, of iemand die al een half miljoen vogels had waargenomen.
Werkelijk alles wat er in de natuur te vinden is wordt door deze ‘burgerwaarnemers’ gearchiveerd. Ik
werd nieuwsgierig naar deze mensen en wilde door hun ogen het landschap zien.”

Waarom zijn verwonderaars voor ons van onschatbare waarde?
“Zonder deze mensen hadden we niet de kennis die we nu hebben over de natuur. Biologen en
wetenschappers zijn daarvoor niet genoeg: veldwerk is erg belangrijk, maar kost ook de meeste tijd.
Verwonderaars zijn de ogen en oren van de wetenschap, en dus van onschatbare waarde. En omdat ze
in nauw contact staan met de natuur, werkt hun enthousiast aanstekelijk. Veel mensen zijn de
verbinding met de natuur kwijtgeraakt, maar de mensen houden het vuurtje brandend. Voor zichzelf,
maar ook voor anderen. Het doorgeven van hun liefde voor de natuur gaat zo van generatie op
generatie. Dat is ook de rode lijn in mijn verhaal. Jong en oud, van alle denkbare afkomst: door de
verwondering van deze groep mensen ontstaan er onderling bijzondere vriendschappen. Dat is
ontroerend om te zien.”

De Verwonderaars is de openingsfilm van Wildlife Film Festival Rotterdam 2024 en gaat op 4 november
in première.